Thông qua một số hoạt động học tập trên lớp, các hoạt động ngoài giờ lên lớp giáo viên cung cấp cho các em những tình huống ứng xử nơi công cộng. Tôi nhắc nhở thầy cô và cha mẹ nên cho trẻ ghi nhớ tên, địa chỉ nhà ở, tên trường em đang học, số điện thoại
Tải bản đầy đủ - 0trang
đạt mục tiêu đề ra, tìm cách tháo gỡ những vấn đề còn vướng mắc trong giảng dạy và
lồng ghép giáo dục.
Tôi luôn nhắc nhở giáo viên chú trọng việc đổi mới phương pháp dạy học theo
hướng phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh, sử dụng tốt đồ dùng dạy
học, tạo được bầu khơng khí học tập thoải mái, vui vẻ, thân thiện. Trong giờ học, giáo
viên cần tạo cơ hội cho các em được nêu ý kiến, được trình bày trước nhóm bạn, trước
tập thể, nhất là những học sinh còn hay rụt rè, khả năng giao tiếp hạn chế. Từ đó, trẻ sẽ
mạnh dạn, tự tin hơn trong việc khám phá và chiếm lĩnh kiến thức mới. Qua đó, các
em rút ra cho mình một bài học quý báu, một kỹ năng sống tốt.
Ví dụ: Mơn Tự nhiên và xã hội (Lớp 1- Tiết 11). Bài: Gia đình. Giáo viên đã áp
dụng linh hoạt các phương pháp giảng dạy như: quan sát tranh trả lời câu hỏi, thảo luận
nhóm, thực hành vẽ tranh nói về gia đình em. Tham gia hoạt động học tập, học sinh kể
được với thầy cô và các bạn về ông, bà, cha, mẹ, anh, chị, em ruột; biết vẽ tranh giới
thiệu về gia đình mình và rút ra bài học: Mỗi người sinh ra đều có gia đình, gia đình là
tổ ấm của em, nơi các em được u thương, chăm sóc. Ơng, bà, cha, mẹ, anh, chị, em
ruột là những người thân yêu nhất. Qua bài học, giáo viên đã hình thành cho học sinh
kỹ năng tự nhận thức. Các em xác định được vị trí của mình trong các mối quan hệ gia
đình, biết làm chủ bản thân, yêu quý gia đình, đảm nhận trách nhiệm một số cơng việc
trong gia đình. Thơng qua hoạt động thảo luận nhóm và trình bày trước lớp, các em
được rèn kỹ năng giao tiếp, ứng xử.
Tôi lưu ý giáo viên về việc giáo dục kỹ năng tự nhận thức cho học sinh phải gắn
với thực tế bằng những tình huống cụ thể, tránh nói lý thuyết sng. Bên cạnh đó, tơi
phân cơng cán bộ phụ trách thư viện - thiết bị thường xuyên bổ sung thiết bị đồ dùng
dạy học, tài liệu về giáo dục kỹ năng sống để giáo viên tham khảo, nghiên cứu, mở
rộng tầm hiểu biết và tích hợp giáo dục đạt hiệu quả.
* Tóm lại: Qua các tiết học có lồng ghép giáo dục bổ sung vốn kiến thức cho học
sinh và hướng đến thay đổi hành vi giúp các em thích ứng với những khó khăn và ý chí
vượt khó trong cơng việc, trong học tập, rèn luyện và giao tiếp, ứng xử hàng ngày để
trẻ thêm nhiều niềm vui trong cuộc sống.
4. Giáo dục kỹ năng tự nhận thức thông qua hoạt động ngoại khóa.
Ban giám hiệu phân cơng Tổng phụ trách, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên
chuyên tổ chức thực hiện giáo dục kỹ năng sống nói chung, kỹ năng tự nhận thức nói
riêng thơng qua:
4.1. Cơng tác chủ nhiệm:
8
- Trước tiên, giáo viên chủ nhiệm cần nắm tình hình chung của lớp và của từng
học sinh về học tập, phẩm chất, điểm mạnh, điểm yếu, thói quen hành vi, hồn cảnh
gia đình để xây dựng kế hoạch và thực hiện các giải pháp giáo dục phù hợp. Giáo viên
phải giúp học sinh hiểu tầm quan trọng của việc rèn kỹ năng tự nhận thức để các em
hướng tới mục tiêu cần đạt.
- Xây dựng văn hóa ứng xử giữa “Thầy với thầy, thầy với trò, trò với trò, giáo
viên, nhân viên với phụ huynh” để nhắc nhở mọi thành viên thể hiện sự chuẩn mực
trong giao tiếp, ứng xử với nhau. Giáo viên chủ nhiệm phải đến với các em bằng cả
tấm lòng và tình thương của người mẹ thứ hai. Có như vậy, thầy cơ sẽ dễ dàng tiếp cận
với học sinh để nắm bắt tình hình, động viên, khuyến khích, chia sẻ những khó khăn để
giúp trẻ tự tin hơn, mạnh dạn trình bày ý kiến của mình.
- Giáo viên chủ nhiệm kiểm tra, nhắc nhở hàng ngày đối với học sinh, phát huy
vai trò của cán bộ lớp trong việc nêu gương và giúp đỡ các bạn rèn kỹ năng tự nhận
thức, phát huy tinh thần tự quản của các em thông qua thực hiện “Truy bài đầu giờ”
hàng ngày, “Đôi bạn cùng đường”, “Đôi bạn cùng tiến”... Hoạt động này giúp giáo
viên nắm bắt được việc thể hiện kỹ năng tự nhận thức của từng học sinh khi ở ngoài
nhà trường. Các em theo dõi, nhắc nhở nhau và báo ngay với giáo viên chủ nhiệm để
giáo dục những trường hợp còn hạn chế. Giáo viên nắm bắt những hồn cảnh khơng an
tồn có thể xảy ra và có biện pháp giúp trẻ phòng tránh kịp thời. Giáo viên tổ chức tốt
tiết sinh hoạt lớp sẽ phát huy tinh thần tự quản và kỹ năng tự nhận thức của trẻ qua
việc các em tự nhận xét về tập thể lớp, về bản thân để phát huy điểm mạnh, khắc phục
hạn chế và đưa ra kế hoạch của tuần tiếp theo.
- Giáo viên chủ nhiệm tổng kết và báo cáo Tổ trưởng tình hình thực hiện rèn
luyện của lớp 1 lần/ tháng. Tổ trưởng tổng kết, báo về Ban chỉ đạo giáo dục kỹ năng
sống của trường vào ngày 25 hàng tháng, báo cáo ngay khi cần thiết. Qua đó, Ban
giám hiệu nắm bắt tình hình để có sự giúp đỡ kịp thời và đề ra kế hoạch thực hiện
trong thời gian tới.
* Tóm lại: Giáo viên chủ nhiệm giữ vai trò rất quan trọng trong việc giáo dục
học sinh. Vì thế, mỗi thầy cơ giáo phải tìm tòi những giải pháp thơng qua việc giảng
dạy, giáo dục và tạo điều kiện cho học sinh tham gia các hoạt động ngoại khóa nhằm
giúp các em rèn kỹ năng tự nhận thức ngày một hoàn thiện hơn.
4.2. Hoạt động Đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh:
Tơi ln coi trọng việc phát huy vai trò tự quản của tổ chức Đội thiếu niên tiền
phong Hồ Chí Minh, hoạt động này đã góp phần quan trọng trong vấn đề rèn luyện kỹ
năng tự nhận thức cho học sinh thông qua việc làm cụ thể như sau:
9
- Liên đội đã đưa nội dung rèn luyện kỹ năng sống nói chung, kỹ năng tự nhận
thức nói riêng vào kế hoạch hoạt động Đội ngay từ đầu năm học, xem đây là một trong
những tiêu chí để đánh giá thi đua của từng chi đội, có tổng kết đánh giá và rút kinh
nghiệm hàng tuần vào tiết sinh hoạt dưới cờ. Việc tuyên truyền giáo dục được liên đội
thực hiện trong chương trình phát thanh măng non hàng tuần, qua các bài viết ngắn,
các câu chuyện kể do các em sưu tầm hoặc tự viết ra. Các chi đội thay phiên nhau thực
hiện nội dung này.
- Trong sinh hoạt Đội, sao nhi đồng, sinh hoạt câu lạc bộ, tổ chức chuyên đề
“Văn hóa ứng xử”, học sinh được thảo luận, trao đổi ý kiến, trình bày ý kiến của mình,
được tham gia các hoạt động tập thể, trò chơi, giao lưu với nhau. Qua đó, giáo viên rèn
luyện cho trẻ kỹ năng nói trước đám đông với phong cách lịch sự và lời nói thuyết
phục người nghe. Cụ thể: Thơng qua việc tổ chức hội thi “Nét đẹp đội viên” (khối 4,
khối 5) và “Nhi đồng chăm ngoan” (khối 1, khối 2, khối 3) với phần tham dự của học
sinh toàn trường, trong đó có phần tự giới thiệu về bản thân mình và thi ứng xử. Hội
thi diễn ra sôi nổi, các em có cách ứng xử khá tốt. Qua hội thi, tất cả học sinh hiểu và
biết được nét đẹp của người học sinh khơng chỉ giữ gìn cơ thể sạch sẽ, trang phục gọn
gàng mà quan trọng hơn nữa là phải biết thể hiện văn hóa trong giao tiếp, ứng xử.
Trong q trình tham gia các hoạt động cũng có khi xảy ra tình huống một vài
học sinh bất đồng với nhau. Do đó, Ban phụ trách và Ban chỉ huy liên đội cần có nghệ
thuật ứng xử phù hợp để giữ được bầu khơng khí vui vẻ, tạo được bầu khơng khí thân
thiện, có như vậy mới mang lại hiệu quả cao.
* Tóm lại: Thơng qua hoạt động Đội và sao nhi đồng tạo được sự đồn kết, gắn
bó giữa các em đã góp phần quan trọng vào việc hình thành kỹ năng tự nhận thức cho
học sinh.
5. Tăng cường sự phối hợp nhà trường, gia đình và xã hội trong việc giáo
dục kỹ năng tự nhận thức cho học sinh.
- Công tác giáo dục học sinh là trách nhiệm của nhà trường, gia đình và xã hội.
Thơng qua Hội nghị cán bộ công chức - viên chức, Đại hội phụ huynh học sinh vào
đầu năm học, Ban giám hiệu đã yêu cầu sự phối kết hợp của các lực lượng giáo dục
trong và ngoài nhà trường nhất là phụ huynh học sinh nên sắp xếp công việc, dành thời
gian để chăm sóc con em, tham dự đầy đủ các cuộc họp do trường và giáo viên chủ
nhiệm tổ chức để nắm tình hình học tập, rèn luyện của các em để có sự thống nhất và
phối hợp với nhau trong việc giáo dục.
- Nhà trường và gia đình luôn gần gũi với trẻ, nắm bắt những điểm mạnh, điểm
yếu của các em để có sự uốn nắn, giáo dục kịp thời. Với những học sinh còn nhiều hạn
10
chế, thầy cơ và cha mẹ phải nhẹ nhàng dùng tình cảm để giúp trẻ khắc phục, tránh làm
tổn thương các em.
- Tôi luôn coi trọng sự gương mẫu của giáo viên và phụ huynh, đó là biện pháp
giáo dục hiệu quả bởi sự mẫu mực của người lớn sẽ làm cho trẻ yêu quý, kính trọng và
noi theo. Mỗi chúng ta không nên lơ là hoặc bỏ qua những cơ hội thuận lợi để hướng
trẻ đến những hành vi và thói quen tốt, phù hợp với chuẩn mực đạo đức.
- Giáo viên và phụ huynh khơng nên cầu tồn mà phải chấp nhận những hạn chế
của học sinh, tránh để các em bị cảm giác mình là người thất bại. Trước những lời nói
với ngơn từ chưa hay hoặc những việc làm chưa hồn thiện của các em, thầy cơ và cha
mẹ nên có sự giúp đỡ một cách thân thiện. Ví dụ: Khi trẻ làm vỡ bình hoa hay làm bể
một cái chén, người lớn nên cùng trẻ nhặt những mảnh vỡ. Mẹ cũng nên khen trẻ biết
phụ giúp cơng việc gia đình, khun trẻ cẩn thận hơn và hướng cách cầm đồ vật an
toàn. Nếu người lớn thể hiện sự khó chịu hay la rầy thì chắc chắn các em sẽ khơng dám
rửa chén, khơng dám lau bình hoa nữa và trẻ sẽ không tự tin để làm những cơng việc
tương tự như thế.
* Tóm lại: Trẻ em là tương lai của đất nước, là đối tượng cần được bảo vệ,
chăm sóc, giáo dục. Cơng tác này đòi hỏi sự chung tay, phối hợp của cả gia đình, nhà
trường và xã hội nhằm trang bị cho các em những kỹ năng sống tốt. Từ đó, trẻ sẽ có
được niềm vui và niềm tin vào sự thành công của bản thân.
Phần 4: Kết quả
Trong năm học 2018 - 2019, với việc áp dụng đề tài “Hiệu trưởng quản lý, chỉ
đạo giáo dục kỹ năng tự nhận thức cho học sinh tiểu học” đã tạo sự chuyển biến mạnh
mẽ trong nhận thức và hành động của giáo viên, học sinh và phụ huynh trong việc thể
hiện tinh thần trách nhiệm của mình trong việc giáo dục và rèn kỹ năng sống.
Học sinh được trang bị vốn tri thức, kỹ năng, một nghị lực để vượt qua những
khó khăn, vươn lên trong cuộc sống, một niềm tin vào sự thành công trong công việc,
biết đưa ra mục tiêu để phấn đấu. Qua mỗi giai đoạn sơ kết công tác giáo dục kỹ năng
tự nhận thức, tôi đánh giá được sự tiến bộ của học sinh, trẻ khơng còn biểu hiện nhút
nhát, sợ sệt nữa mà giờ đây, các em biết nhìn nhận, đánh giá đúng bản thân mình, biết
nhìn nhận ưu điểm của bản thân để phát huy và hạn chế để khắc phục để bản thân ngày
càng hoàn thiện hơn, biết tôn trọng mọi người, thừa nhận và học hỏi những điểm
mạnh, điểm hay của người khác để phát triển tốt.
Đa số học sinh đã rèn được tín tự lập, các em biết làm những công việc tự phục
vụ bản thân, có ý thức vượt khó để hồn thành cơng việc đã đảm nhận như: học sinh
11
lớp Bốn, lớp Năm trồng và chăm sóc bồn hoa, cây cảnh của lớp, các em lớp Một, lớp
Hai tưới hoa mỗi ngày. Các lớp phát huy tinh thần tự quản khá tốt, biết vệ sinh và giữ
gìn vệ sinh lớp học, tham gia vệ sinh sân trường. Các em phụ giúp một số cơng việc
gia đình với ý thức tự giác. Các em đã mạnh dạn hơn thể hiện bản thân mình, dám thể
hiện trước đám đông như: tham gia biểu diễn văn nghệ, kể chuyện trước lớp và trước
học sinh toàn trường, dám trình bày ý kiến của mình với bạn bè, thầy cơ, cha mẹ.
Học sinh có kỹ năng giao tiếp, ứng xử phù hợp đã phát triển ở trẻ các kỹ năng:
tổ chức, hợp tác, lắng nghe, chia sẻ và biết diễn đạt ý của mình góp phần phát huy sự
sáng tạo, sự gắn kết trong học sinh và xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với thầy cô, cha
mẹ, người thân, bạn bè và mọi người xung quanh. Các em biết động viên giúp đỡ
nhau cùng tiến bộ. Các em đã được trang bị các kỹ năng đề phòng và cách xử lý kịp
thời khi gặp những tình huống bất ổn xảy ra để giữ an toàn cho bản thân.
Phần 5: Kết luận
1. Tóm lược giải pháp:
Với chức năng, nhiệm vụ của người làm công tác quản lý, tôi luôn quan tâm đến
chất lượng giáo dục, mỗi chúng ta khơng chỉ chú trọng “dạy chữ” mà còn phải quan
tâm đúng mức đến nhiệm vụ “dạy người”. Với đề tài trên tôi đã áp dụng các giải pháp:
- Ban giám hiệu tập trung nghiên cứu các văn bản chỉ đạo của ngành và các tài
liệu có liên quan để có định hướng và chỉ đạo thực hiện giáo dục kỹ năng sống nói
chung, kỹ năng tự nhận thức nói riêng cho học sinh đảm bảo tính khoa học, phù hợp
với điều kiện thực tế của nhà trường.
- Tăng cường công tác tuyên truyền để toàn thể giáo viên, nhân viên trong
nhà trường, phụ huynh và học sinh nắm được mục đích, ý nghĩa, thấy được trách
nhiệm của mình và biết chọn các giải pháp thích hợp để cơng tác giáo dục đạt hiệu
quả tốt.
- Giáo viên cần cung cấp cho các em vốn tri thức thông qua việc lồng ghép giáo
dục trong những tiết học có liên quan và các hoạt động ngoại khóa. Phát huy vai trò
của giáo viên chủ nhiệm, của tổ chức Đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh, tạo
điều kiện cho học sinh tham gia nhiều hoạt động phong phú, đa dạng trong suốt năm
học và cả trong thời gian nghỉ hè. Qua đó, giúp trẻ khẳng định bản thân, rèn kỹ năng
giao tiếp, ứng xử trong các tình huống và thể hiện tinh thần trách nhiệm đối với tập
thể.
- Việc rèn kỹ năng giao tiếp, ứng xử cho học sinh đòi hỏi giáo viên phải kiên trì
giúp các em tháo gỡ vướng mắc, vượt qua những khó khăn, giúp trẻ hiểu “Đứng dậy
12
sau thất bại thì sẽ thành cơng” để trẻ có được niềm tin vào bản thân, việc làm này phải
được thực hiện thường xuyên, liên tục và lâu dài thì những kỹ năng được hình thành
mới trở nên bền vững.
- Nhà trường phải có sự kết hợp tốt 3 mơi trường giáo dục, tránh để tình trạng
một phụ huynh đứng bên lề giáo dục, khuyến khích phụ huynh tham gia đầy đủ các
cuộc họp, tích cực đóng góp ý kiến cho cơng tác giáo dục. Ban giám hiệu thường
xuyên gặp gỡ, trao đổi với Ban Đại diện cha mẹ học sinh nhằm thống nhất trong phối
hợp hoạt động và cùng nhau tháo gỡ khó khăn. Mỗi chúng ta khơng nên lơ là hoặc bỏ
qua những cơ hội thuận lợi để hướng trẻ đến những hành vi và thói quen tốt phù hợp
với chuẩn mực đạo đức giúp trẻ có niềm tin vào sự thành công của bản thân.
- Cha mẹ và thầy cô luôn là tấm gương sáng cho các em noi theo và phải đến với
các em bằng tất cả tình thương, bằng cả tinh thần trách nhiệm của mình. Chúng ta
không nên chê bai, xúc phạm nhân cách hoặc dùng bạo lực học đường đối với học sinh
mà phải luôn gần gũi học sinh, với giọng nói nhẹ nhàng, nét mặt vui tươi, phải biết
khen ngợi và động viên, khuyến khích trẻ vượt qua khó khăn, khắc phục hạn chế, có
như vậy thì cơng tác giáo dục sẽ đạt kết quả tốt.
2. Phạm vi, đối tượng áp dụng đề tài:
Qua việc nghiên cứu đề tài: “Hiệu trưởng quản lý, chỉ đạo giáo dục kỹ năng tự
nhận thức cho học sinh tiểu học” và áp dụng tại Trường Tiểu học Huỳnh Văn Đảnh
đã đạt hiệu quả cao. Tôi nhận thấy sáng kiến này có thể áp dụng rộng rãi cho tất cả các
trường, các lớp bậc Tiểu học./.
13